
ontwikkelingsprojecten Brazilië
projecten in brazilië
Salvador, Brazilië
Emancipatie in volkswijken
Projecten in Brazilië rond rechten van minderheden (black consciousness, gender) via educatie en kunst. In de bruisende hoofdstad van de samba en de capoeira.
Fortaleza |natal
Mensen van de Zee
Surfprojecten, prachtig gelegen aan het strand. Kinderen krijgen er ook Engelse les, doen aan recyclage-art, leren over burgerrechten en ecologie.
Quixeramobim
Het droge Noordoosten van Brazilië
Een gezellig stadje in het warme binnenland van Ceará, waar je met jongeren samenleeft en met mensen met een beperking en kinderen werkt.
POço Salgado
Only locals
Wonen op het platteland, slapen in een hangmat en werken op het veld of met de jongeren van het dorp... een echte inleefervaring.
salvador (Bahia):
centro cultural qué ladeira é essa?
Dit project werkt met kinderen, jongeren en ouderen in het mooie historisch stadscentrum van Salvador. Ze willen de arme bevolking empoweren.
wat gebeurt er?
activiteiten rond sociale thema's zoals: machismo, vrouwenrechten, raciale discriminatie en black awareness, politie- en staatsgeweld
roeilessen voor jongvolwassenen, capoeira, jiu jitsu en sportactiviteiten voor kinderen en jongeren, filmavonden
taallessen: Engels, Frans of Spaans
bewustwording over ‘citizenship’ en politieke en sociale rechten
recht op betaalbaar wonen, beweging tegen de gentrificatie van de wijk
voedselbedeling
wat kan jij doen?
- meedraaien bij de verschillende sociale en politieke activiteiten en lessen
- sportlessen mee-geven
- Engelse lessen organiseren (evt. Frans of Spaans)
- deelnemen aan de verschillende projecten, op termijn en onder begeleiding zelf sub-projecten opzetten of activiteiten organiseren
waar woon je?
In een gastgezin in het Centro Histórico (Pelourinho).
salvador: casa marielle franco brasil
Begeleiding en belangenbehartiging van vrouwen die het slachtoffer waren van huiselijk geweld, of die vervolgd worden omwille van LGBTQIAPN+ identiteit. Casa MFB heeft het voorzitterschap van het Netwerk ter Bestrijding van Geweld tegen vrouwen.
wat gebeurt er?
- collectief van juristen, psychologen, sociaal werkers en medisch personeel.
- deelname aan debatavonden, conferenties over oa. gendergerelateerd geweld, seksualiteit en reproductieve rechten en LGBTQIAPN+ identiteit en expressie.
- maakt deel uit van een netwerk van onderzoekscentra en universiteiten over etnisch-raciale identiteiten en culturele antropologie.
- beleidsbeïnvloeding, militante acties op straat rond vrouwenrechten.
wat kan jij doen?
- deelnemen aan de acties
- website en sociale media
waar woon je?
In een gastgezin.
salvador: casa da mulher negra da bahia / afoxé filhos do congo
Afro-Braziliaanse culturele groep die nauw verbonden is met de spirituele tradities van de Candomblé. Stage lopen bij een afoxé biedt een unieke kans om de Braziliaanse Afro-cultuur diepgaand te ervaren en te begrijpen.
Tijdens optredens en repetities leer je de complexe ritmes en symboliek achter de muziek begrijpen, die verder gaan dan enkel entertainment. Door deel te nemen aan parades sta je letterlijk op de eerste rij om te zien hoe cultuur, spiritualiteit en vreugde samenkomen. Je leert niet alleen over de muziek, maar ook over de sociaal-politieke dimensie van afoxé als een uiting van trots en verzet tegen racisme. De gemeenschap ontvangt je als onderdeel van hun familie, wat je een gevoel geeft van verbondenheid en participatie.
wat gebeurt er?
- educatieve en sociale activiteiten: workshops, lezingen en debat- en filmavonden om bewustzijn te creëren over raciale ongelijkheid en gender, de geschiedenis van Afro-Brazilianen, en de bijdragen van de Afrikaanse diaspora ad. Braziliaanse cultuur.
- culturele expressie: ze spelen een prominente rol tijdens de belangrijkste feesten tussen november en maart in Salvador en het carnaval, waar ze rituelen combineren met traditionele muziek zoals samba-reggae.
- alternatief toerisme: ze organiseren culturele daguitstappen voor buitenlandse en Braziliaanse toeristen in hun kleurrijke wijk.
- mobilisatie rond vrouwenrechten, met bijzondere aandacht voor vrouwen van zwarte afkomst (bv. women empowerment, lichaamscultuur).
- gemeenschapsontwikkeling, outreaching naar de buurtbewoners waaronder jongeren om bewustzijn rond culturele identiteit te bevorderen (creativiteit, dans en zang, spel).
wat kan jij doen?
- deelnemen aan en (co-) organiseren van activiteiten
- voorbereiden van en deelnemen aan het carnaval (in februari) als deel van de parade en aan de zomerfeesten (oa. Santa Bárbara / Iensã, Lavagem do Bonfim, Iemanjá)
- het in beeld brengen (foto, video) van hun toeristische en culturele activiteiten voor media
- helpen bij de dagelijkse werking en organisatie
waar woon je?
Bij een gastgezin in een volkswijk aan de oceaan.
Pintadas (bahia)
Pintadas is een warme gemeente van een 10.000 inwoners in het droge binnenland van Bahia. Een plek van resistência (verzet), gemeenschapsgevoel en politiek bewustzijn en activisme. Het feit dat je groenten en fruit er zelfs niet in de supermarkt, maar enkel op de wekelijkse lokale markt vindt om de lokale landbouwers te steunen, is hier slechts één voorbeeld van.
Wat gebeurt er?
- vrouwengroep die met handwerk en het uitbaten van een restaurant financiële autonomie nastreeft
- familiale, kleinschalige en duurzame landbouw (samenwerking met Oxfam)
- solidaire economie, korte keten en lokale productie
- sociale projecten gericht op zowel kinderen, jongeren als ouderen
- initiatieven op vlak van zelfbestuur, lokale democratie en participatie
Wat kan jij doen?
- meedraaien in de vrouwengroep en hen helpen bij het uitbouwen van een communicatiestrategie en social media beleid
- aan de lijve ondervinden hoe samenhorigheid en activisme de drijfveer van deze stad zijn
- taallessen organiseren
- meedraaien in een van de sociale of educatieve projecten
- zeer geschikt voor studenten politieke of sociale wetenschappen, rechten, communicatie, marketing of gender
Waar woon je?
Bij een lokaal gastgezin in een landelijke omgeving.
Brazilië in vogelvlucht
Kenmerken van het gastland
Ecologische diversiteit
Vegetatie en teelten
Van tropisch regenwoud, savannes en moerassen tot weelderige kuststroken. Brazilië is bekend voor de productie van koffie, cacao, sinaasappelen, rietsuiker en maïs. Natuurgebied wordt er echter ook bedreigd door de teelt van soja, katoen en vlees.
Kleurrijke mengelmoes
Bevolking & religie
208 miljoen Brazilianen vormen samen een multiraciale samenleving. Deze mix van inheemse, Afrikaanse en Europese invloeden brengt eigen uitdagingen met zich mee. Brazilië is zeer religieus: je vindt er de candomblé, het katholicisme en het evangelisme.
Sociale contrasten
Extremen
Een land van ongelijkheden, arm en rijk. 85% van de rijkdom is in handen van 5% van de bevolking. Een werkelijkheid van steriele winkelcentra en beveiligde woonblokken voor de elite naast straatkinderen, sloppenwijken, kinderarbeid en een ontoereikend onderwijs- en gezondheidssysteem.
Politieke uitdagingen
Falend beleid
Na 3 eeuwen kolonisatie en 20 jaar militaire dictatuur werd Brazilië pas in 1985 een democratie. Het politieke leven wordt nog sterk door corruptie en wanbeheer bepaald. Maar er ontstaan ook sociale bewegingen, rond feminisme, afro-bewustzijn, ecologie en vegetarisme bijvoorbeeld.
Positiviteit
Het land van de hartelijkheid
Brazilianen zijn nieuwsgierig, extravert en genereus. 'Wie goed doet, goed ontmoet' is een spreuk die in vele woonkamers prijkt. De bevolking houdt van lachen, feesten en praten. Brazilianen stralen levenslust uit en proberen aan alles een positieve draai te geven.
Energie
Zinderend cultureel leven
Brazilië zou Brazilië niet zijn zonder zijn uitzinnige carnaval, voetbal, de capoeira, samba, bossa nova en de prachtige muziek van de tropicalistas. Brazilië heeft interessante sociale films en een eigen literatuur voortgebracht. Je vindt er ook de mooiste barokke architectuur ter wereld.
Fortaleza (Ceará): Casa da sopa
Een gemeenschapscentrum voor dakloze mensen in het historische centrum van Fortaleza. Deze stageplaats daagt jou uit om actief in gesprek te gaan en deze mensen hun leefwereld en verhalen te leren kennen. Ideaal voor studenten met een interesse voor thema's als straathoekwerk, antropologie en dergelijke.
Wat gebeurt er?
- daklozen kunnen er drie keer per week terecht voor een douche, een nieuw paar kleren en een verse maaltijd
- alfabetiseringslessen
- gespreksrondes
- onderwijs over specifieke thema’s, zoals de geschiedenis van Fortaleza en de staat Ceará
- vrouwengroep
- sensibilisering bij de buurtbewoners rond de problematiek van dakloosheid
- in kaart brengen van andere organisaties die rond dakloosheid werken
Wat kan jij doen?
- meedraaien in de dagelijkse werking
- taallessen organiseren
- een nieuwe wekelijkse activiteit op poten zetten
- zelf in de bruisende en fascinerende wijk 'Centro' duiken, waar het project zich bevindt, waar jij ook woont, en waar er veel daklozen zijn
- mee op pad gaan met de oprichters om meer te weten te komen over dakloosheid in de stad
waar woon je?
In een gastgezin in het centrum.
quixeramobim (Ceará)
Op vijf uur rijden van Fortaleza bevindt zich Quixeramobim met zijn 80.000 inwoners, pal in het geografische middelpunt van de staat Ceará. Omgeven door mooie natuur en verschillende traditionele gemeenschappen op het platteland leer je in dit opkomende stadje heel wat over het de uitdagingen van het leven in de warme en droge sertão.
wat gebeurt er?
- Associação Atlética Banco do Brasil (AABB): kinderen in Brazilië gaan maar een halve dag naar school. Dit project richt zich op het zinvol invullen van kinderen hun vrijetijd, via creatieve, educatieve en sportactiviteiten. Het project beschikt over een zwembad, waar de kinderen ook zwemlessen krijgen.
- Pestalozzi staat in voor de opvang en begeleiding van mensen – jong en oud – met een beperking. Een deel van de werking bestaat tevens uit het aanleren van braille. Een inspirerende plek waar je niet alleen kan zien hoe een leefgroep met een erg divers publiek functioneert, maar ook hoe het project met heel weinig middelen een veilige plek biedt.
wat kan jij doen?
- AABB Quixeramobim: meedraaien in de algemene werking, (mee helpen) trekken van een activiteit, Engelse lessen
- Pestalozzi: mee helpen begeleiden van mensen met een beperking
waar woon je?
Bij een gastgezin in Quixeramobim, dat je op sleeptouw neemt naar allerhande activiteiten in de stad, maar ook regelmatig naar hun families, die in kleine gemeenschappen op het platteland rond Quixeramobim wonen.
Aquiraz (Ceará): aldeia indígena jenipapo-kanindé
Aldeia da Lagoa Encantada is afgebakend als inheems land, eigendom van het inheemse volk Jenipapo-Kanindé. Het opperhoofd, Cacique Pequena, was de allereerste vrouwelijke inheemse leider in Latijns-Amerika. Het dorp komt niet overeen met de stereotiepe voorstelling van een inheems dorp, want de Jenipapo-Kanindé houden er een mix van inheemse én Braziliaanse gewoontes en tradities op na.
wat gebeurt er?
- er is een school (kleuters tot en met adolescenten) in en voor de gemeenschap
- een vrouwengroep die handwerk maakt volgens de inheemse traditie
- zelfvoorzienende landbouw
- gemeenschapstoerisme op kleine schaal
- constante politieke strijd om hun grondgebied te kunnen behouden
wat kan jij doen?
- alles te weten komen over het leven in een inheemse gemeenschap en tegelijkertijd al wat stereotypisch is over inheemse bevolking leren ontkrachten
- taallessen voor kinderen en volwassen
- meedraaien in de school
- samenwerken met de vrouwengroep
- meer te weten komen en participeren over de lokale landbouw
waar woon je?
Bij een gastgezin in het dorp of in een kamer in de guesthouse van het dorp.
icapuí (ceará): Mulheres de corpo e alga
In Icapuí heb je de mogelijkheid tot een echte inleefstage, in een kleine gemeenschap direct aan de kust, op een paar uur van Fortaleza. Je leert een vrouwenorganisatie kennen die al meer dan twintig jaar algen kweekt met het oog op meer financiële autonomie, maar deint ook voornamelijk mee op het ritme van de lokale gemeenschap en alles wat haar bezighoudt.
wat gebeurt er?
- wanneer de natuur het toelaat, wordt er op zee gegaan om algen te kweken in de oceaan
- de geoogste algen worden op het project zelf verwerkt tot cosmeticaproducten zoals shampoo en zeep, of zelfs tot levensmiddelen zoals pizzadeeg en confituur
- regelmatige deelnames aan markten, in Fortaleza, de staat Ceará of andere plekken in Brazilië
- rondleiden van bezoekers en groepen
- deelnemen aan activiteiten rond het stimuleren van toerisme in de regio, samen met andere lokale organisaties
wat kan jij doen?
- meedraaien in de dagelijkse werking en het hele proces leren kennen
- meer te weten komen over circulaire economie
- een communicatiestrategie op poten zetten
- helpen met een social media beleid
- taallessen organiseren
- activiteiten organiseren voor de kinderen van de vrouwen (en van de gemeenschap)
waar woon je?
Bij een lokaal gastgezin.
Caucaia (ceará): aquasis
Aquasis zet zich al bijna 30 jaar in voor het beschermen van bedreigde diersoorten en hun leefgebieden in de staat Ceará. Met een multidisciplinair team en steun van nationale en internationale partners, streeft Aquasis ernaar de biodiversiteit in deze regio te behouden. Hun missie is het voorkomen van uitsterving van soorten in het noordoosten van Brazilië.
wat gebeurt er?
- bescherming van bedreigde soorten: zoals de grijskopparkiet, de Araripe manakin, de West-Indische lamantijn...
- redding en rehabilitatie: Het team van biologen, dierenartsen en andere specialisten staat 24/7 paraat voor gestrande zeezoogdieren.
- soortenmonitoring: onderzoekers van Aquasis monitoren verschillende doelsoorten, van dolfijnen en kustvogels tot endemische vogels van de Caatinga, om populatietrends te beoordelen en bedreigingen aan te pakken.
- habitatbehoud: voor het behoud en herstel van kritieke habitats, oa. kustgebieden, bergen en het binnenland, om de leefomstandigheden van diverse soorten te verbeteren.
- milieueducatie: Aquasis organiseert educatieve presentaties, trainingscursussen, vrijwilligersprogramma's en lerarenopleidingen om bewustwording te creëren en lokale gemeenschappen te betrekken bij natuurbescherming.
- milieubeleid: De organisatie neemt deel aan lokale milieuraadsvergaderingen en ondersteunt het strategisch beleid voor de planning en beheer van beschermde gebieden.
wat kan jij doen?
- ben je bioloog, dierenverzorger, dierenarts, ... dan kan je in de reddings- en rehabilitatieprogramma's meewerken
- heb je een achtergrond in communicatie of design, dan kan je ook taken ivm. communicatie en sociale media mee opnemen. De organisatie is hier vragende partij voor.
- andere profielen kunnen stage volgen bij de andere programma's van Aquasis
waar woon je?
Je woont met een aantal andere vrijwilligers samen.
mae luiza
Natal, met zijn prachtige stranden, herbergt Mãe Luiza, een wijk die sterke gemeenschapszin, culturele rijkdom en veerkracht combineert.
een solidaire gemeenschap
De bewoners van Mãe Luiza zijn bekend om hun actieve rol in het verbeteren van de wijk. De gezellige straten van de wijk staan vol planten, bloemen en (moes)tuintjes. Je woont in een gastgezin in deze gezellige wijk.
socio-culturele educatie en engels
Als stagiair werk je mee aan educatie en animatie met kinderen en jongeren in Escola Espaço Livre en Casa Crescer. Je geeft op een speelse manier Engelse lessen aan verschillende leeftijdsgroepen. Ook ondersteun je activiteiten rond thema’s als burgerschap, milieu of identiteit, en werk je mee aan dans-, kunst-, foto- of muziekprojecten.
surf en bodyboarding
Een ander deelproject focust op sociale integratie via surfen. Kinderen leren hierbij niet alleen surfen, maar ook samenwerken en vertrouwen opbouwen. Je begeleidt hen aan het strand en ondersteunt het leerproces. Zelf al kunnen surfen is niet nodig, maar zwemmen wel.
muziekschool
Hier werk je mee aan lessen waarin kinderen verschillende instrumenten leren spelen, zoals gitaar of percussie. Je ondersteunt muzikale workshops en helpt bij optredens. Muziek wordt hier gebruikt als middel voor expressie en zelfvertrouwen.
ouderencentrum
Je kan ook aan de slag in Espaço Solidário, waar ouderen samenwonen en deelnemen aan dagactiviteiten zoals beweging, handwerk of spel. Je helpt bij de organisatie en stimuleert sociale interactie.
Leven
Stage omvat meer dan deelname aan het project. Het plaatselijke carnaval meevieren, op zondag barbecueën met je gastgezin, andere ontwikkelingsprojecten bezoeken... Het maakt allemaal deel uit van de culturele onderdompeling.
Wonen
Je woont samen met Brazilianen. In een gezin met kinderen, samen met andere jongeren, met een alleenstaande moeder,... Je bevindt je in wijken met een volks karakter, niet in toeristische of upper class gebieden. Zo leer je de taal, leg je sociale contacten en integreer je gemakkelijker.
Werken
Je werkt 30u per week mee in het project als vrijwilliger. Eén dag per week ben je bezig met je Bachelorproef. Die werk je uit met participatie van de mensen van je vrijwilligersproject en de gemeenschap.
ervaringen brazilië
"Poço Salgado bezit iets menselijks wat we in het Noorden vergeten zijn. Ze kennen iedereen tot op het bot. Ze aanvaarden de ander hoe die is, alle goede en minder goede kanten van de persoon. Er bestaan geen leugens of overdreven verhalen, alleen de waarheid. Ook vriendschap bestaat hier niet, ze hebben het niet nodig.
Vriendschap is een enorm Westers begrip: wij hebben duurzame vriendschap nodig, we zoeken er gretig naar, anders overleven we niet in de individualistische, westerse wereld.
Vriendschap is kostbaar, hoor je wel vaker bij ons. Maar in Poço Salgado leerde ik dat vriendschap mensen uitsluit. Want wij kiezen met wie we vrienden zijn en met wie niet. Dat snappen ze hier niet, je accepteert toch gewoon iedereen?"
Francesca, 20 jaar
© 2017